2025-ci ilin ilk 10 ayında Azərbaycanın xam neft ixracı ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə cüzi artıb. Amma qiymətlərin ucuzlaşması səbəbindən ümumi dəyərin həcmi bir xeyli azalıb.
Dövlət Gömrük Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, bu il Azərbaycandan 20.75 milyon ton neft ixrac edilib. Bu da 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 180 min ton və ya 1 faizə yaxın çoxdur. Lakin statistik dəyər 12.76 milyard dollardan 10.84 milyard dollara düşüb - gəlirlər 15 faizdən çox azalıb.
2024-cü ildə xam neftin bir tonunun orta ixrac qiyməti 620 dollar idi, 2025-də 523 dollara düşüb. 16 faizlik eniş baş verib və bu, ümumi gəlirlərin azalmasının əsas səbəbidir.
13 noyabr
Azərbaycanın real xarici ticarəti 8 faiz azalıb
2025-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsi 35 milyard 402 milyon ABŞ dolları olub.
Bu barədə bu gün, noyabrın 13-də Dövlət Statistika Komitəsi məlumat yayıb.
Ticarət dövriyyəsinin 18 milyard 633 milyon dollarını və ya 52.6 faizini ixrac, 16 milyard 769 milyon dollarını (47.4 faizini) isə idxal məhsullarının dəyəri təşkil edib. Nəticədə 1.8 milyard dollar müsbət saldo yaranıb: "2024-cü ilin yanvar-sentyabr ayları ilə müqayisədə xarici ticarət dövriyyəsi faktiki qiymətlərlə 3.6 faiz artıb, real ifadədə isə 8.1 faiz azalıb. İdxal real ifadədə 8.3 faiz, ixrac isə 7.9 faiz azalıb".
Hesabat dövründə Azərbaycandan 115 ölkəyə məhsul ixrac, 168 ölkədən isə idxal olunub.
2025-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında qeyri neft-qaz məhsullarının ixracı 2 milyard 649 milyon dollar olub: "2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarına nisbətən faktiki qiymətlərlə 7.6 faiz artıb, real ifadədə isə 15.7 faiz azalıb".
Halbuki, son illər hökumət rəsmiləri ölkənin qeyri neft-qaz məhsullarının ixracında artım olduğunu vurğulayaraq bununla öyündüklərini diqqətə çatdırırlar.
Xatırlatma
Xarici ticarətdə faktiki (nominal) qiymətlər və real ifadə arasındakı əsas fərq inflyasiyanın təsiridir. Faktiki qiymətlər yalnız onların cari dəyərini göstərir, halbuki real ifadə inflyasiyaya görə tənzimlənərək müqayisə edilə bilən qiymətləri üzə çıxarır. Bir ölkənin xarici ticarətinin həcmini ölçərkən nominal həcm hər il artdığını göstərə bilər. Lakin real ifadəyə baxdıqda, əgər inflyasiya nominal həcmdən daha sürətli artarsa, əslində ölkənin ixrac etdiyi mal və xidmətlərin həcmi azala bilər.
Gömrük xətti ilə büdcə daxilolmaları 4 faiz azalıb
Gömrük xətti ilə büdcə daxilolmaları bu ilin yanvar-oktyabr aylarında 4 faiz azalıb.
Bu barədə noyabrın 13-də Maliyyə Nazirliyindən bildirilib.
Məlumata görə, bu ilin ilk 10 ayında Dövlət Gömrük Komitəsi üzrə daxilolmalar 5 milyard 255.7 milyon manat təşkil edib. Bu da ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 4, proqnozdan isə 3.2 faiz az olub.
Əvəzində Dövlət Vergi Xidmətinin xətti ilə daxilolmalarda artım var: "Dövlət Vergi Xidmətinin xətti ilə daxilolmalar 14 milyard 378.3 milyon manat təşkil edərək proqnozdan 752.3 milyon manat və ya 5.5 faiz çox... Dövlət Neft Fondundan transfert isə 12 milyard 67.5 milyon manat təşkil edərək proqnoza qarşı 100 faiz icra edilib".
Ümumilikdə bu ilin yanvar-oktyabr aylarında dövlət büdcəsinin gəlirləri 32 milyard 891.4 milyon manat təşkil edib. Bu da proqnozu 1.7 faiz üstələyib.
Bu il dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 356 milyon manat, xərcləri isə 41 milyard 407.6 milyon manat proqnozlaşdırılır.
