Noyabrın 17-də Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin (SMDT) həbsdə olan sədri Anar Məmmədli və ictimai fəal Anar Abdullanın işi üzrə növbəti məhkəmə iclası keçirilib.
Hakim Aygün Qurbanovanın sədrlik etdiyi prosesdə əvvəlcə A.Məmmədlinin vəkili Cavad Cavadlı məhkəməyə Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) yanında Azərbaycan hökumətinin səlahiyyətli nümayəndəsindən rəsmi sorğu ilə bir sıra sənədlərin əldə edilməsi üçün vəsatət verib. Vəkilin sözlərinə görə, həmin sənədlərdə ittihamların "hüquqi və faktiki əsaslarını hərtərəfli şəkildə mübahisələndirən, ittihamların tamamilə əsassız olduğunu sübut edən" məlumatlar yer alır.
Vəkil A.Məmmədlinin əvvəlki həbsi ilə bağlı AİHM-nin hələ 2018-ci ildə çıxardığı qərarını xatırladıb: "Avropa Məhkəməsi deyir ki, Anara qarşı real, faktiki sübutlara əsaslanan "ağlabatan" şübhə olmayıb, buna baxmayaraq o, həbs edilib və uzun müddət həbsdə saxlanılıb. Daxili məhkəmələr yalnız prokurorluğun təqdimatlarını mexaniki şəkildə təkrarlayıb, sübutları sorğulamayıb... Bu səbəbdən məhkəmə Konvensiyanın 5-ci (azadlıq və toxunulmazlıq) maddəsinin 1-ci və 4-cü bəndlərinin pozulduğunu tanıyır".
C.Cavadlı bildirib ki, AİHM-in A.Məmmədlinin əvvəlki həbsinin qanunsuz olduğunu göstərən 2018-ci il qərarına baxmayaraq, onun məhkumluğu hələ də ləğv edilməyib və indi bu "məhkumluq" statusu yeni işdə ağırlaşdırıcı hal kimi istifadə olunur.
Vəsatətdə həmçinin SMDT-nin hüquqi statusu ilə bağlı AİHM-in 12 yanvar 2023-cü il tarixli qərarına istinad olunur: "AİHM artıq tanıyıb ki, Mərkəzin dövlət qeydiyyatına alınmaması "özbaşına", "qanunla nəzərdə tutulmamış" müdaxilədir və assosiasiya azadlığının pozuntusudur...".
Onun fikrincə, bu pozuntunun nəticəsini aradan qaldırmaq əvəzinə, əksinə, "qeydiyyat" məsələsini indi Anar Məmmədliyə qarşı yeni cinayət işinin məzmununda istifadə edirlər.
Məhkəmə vəsatəti baxılmamış sayıb.
Daha sonra ictimai fəal Anar Abdulla sərbəst ifadə verib və ifadədən sonra dövlət ittihamçısının suallarını cavablandırıb.
Növbəti məhkəmə iclası dekabrın 8-ə təyin olunub və şahidlərin dindirilməsi ilə davam etdiriləcək.
Xatırlatma
A.Məmmədli 2024-cü il aprelin 29-da saxlanılıb. O, Cinayət Məcəlləsinin qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən qaçaqmalçılıq maddəsi ilə ittiham olunur. QHT rəhbəri özünü təqsirli saymır.
A.Abdulla isə öncə təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb olunsa da, barəsində həbs-qətimkan tədbiri seçilməmişdi. İyulun 11-də saxlanılaraq əvvəlcə Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarı ilə inzibati qaydada 30 sutka həbs edilib. Gənc fəal İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 510-cu (xırda xuliqanlıq) və 535.1-ci (polisin qanuni tələblərinə tabe olmamaq) maddələri ilə təqsirli bilinib. Ancaq özü avtobusdan düşərkən saxlanıldığını və heç bir inzibati xəta törətmədiyini bildirib. İstintaqın sonunda SMDT-nin əməkdaşı olmuş A.Abdullaya da eyni maddələrlə ittiham verilib.
Həmin maddələrdə 12 ilədək həbs cəzası nəzərdə tutulub.
Hüquq müdafiəçilərinin hesabatına görə, hazırda Azərbaycanda 390-dən çox siyasi məhbus var. Azərbaycan hakimiyyəti isə ölkədə heç kimin siyasi motivlərlə təqib olunmadığını bildirir. Rəsmilər iddia edirlər ki, həbs olunanlar konkret cinayət əməllərinə görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.
A.Məmmədli daha öncə 2013-cü ilin sonlarında saxlanmışdı. O, həmin vaxt qanunsuz sahibkarlıq, vergidən yayınma və başqa ittihamlarla 5 il 6 ay azadlıqdan məhrum edilmişdi. A.Məmmədli o zaman da ittihamları qəbul etməmişdi. Bir sıra yerli və beynəlxalq təşkilatlar onu siyasi məhbus kimi tanımışdı. SMDT rəhbəri 2016-cı il martın 17-də əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxılmışdı
