Bu gün, oktyabrın 13-də Bakıda Azərbaycan, Rusiya, İran arasında nəqliyyat, energetika və gömrük sahələrində əməkdaşlıq məsələlərinə həsr olunan üçtərəfli görüş keçirilib.
AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, görüşdə Azərbaycan ilə İran arasında iqtisadi, ticarət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq üzrə Dövlət Komissiyasının Azərbaycan tərəfindən həmsədri, baş nazirin müavini Şahin Mustafayev, Dövlət Komissiyasının İran tərəfindən həmsədri, yol və şəhərsalma naziri Fərzanə Sadeqi iştirak ediblər. Rusiya nümayəndə heyətinə isə baş nazirin müavini Aleksey Overçuk başçılıq edir.
Görüşdə "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinə daxil olan Qəzvin-Rəşt-Astara (İran) – Astara (Azərbaycan) dəmir yolunun Rəşt-Astara hissəsinin tikintisinin davam etdirilməsi, nəqliyyat-tranzit, enerji və gömrük sahəsində qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişafı məsələləri müzakirə olunub.
Müzakirələrin sonunda üçtərəfli görüşün nəticələrinə dair Kommünike qəbul edilib. Orada "Şimal-Cənub" dəhlizi üzrə daşımaların həcminin 15 milyon tona çatdırılması üçün tədbirlərin görülməsi və yük axınlarının davamlı artımının təmin edilməsinin vacibliyi vurğulanıb. Eyni zamanda, görüş zamanı üç ölkənin gömrük, sərhəd və nəqliyyat qurumlarının nümayəndələrindən ibarət avtomobil daşımaları üzrə xüsusi İşçi qrupun yaradılması barədə razılıq əldə olunub. Habelə oktyabrın 14-də "Şimal-Cənub" dəhlizinin mühüm infrastruktur layihələrinə yerində birgə baxış keçirilməsi qərara alınıb.
2000-ci il sentyabrın 12-də Rusiya, İran və Hindistan arasında imzalanmış hökumətlərarası saziş əsasında "Şimal-Cənub" Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizinin təməli qoyulub. Azərbaycan bu sazişə 2005-ci ildə qoşulub. Ümumilikdə 13 ölkə sözügedən sazişi ratifikasiya edib.
Azərbaycan hər iki qonşusu ilə əməkdaşlığı genişləndirmək istəyir
Azərbaycan yaxın qonşuları olan Rusiya və İranla daxili işlərə qarışmamaq şərti ilə əməkdaşlıq əlaqələrini daha da genişləndirmək niyyətindədir. Bunu oktyabrın 13-də Azərbaycan baş nazirinin müavini Ş.Mustafayev Bakıda keçirilən Azərbaycan, Rusiya və İran arasında üçtərəfli görüşdə çıxış edərkən deyib.
AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, o bildirib ki, Azərbaycan hər iki qonşusu ilə həm üçtərəfli, həm də ikitərəfli formatda əməkdaşlıq əlaqələrini genişləndirmək istəyir.
""Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi region dövlətlərinin iqtisadi inteqrasiyasına böyük dəstək verməklə yanaşı, onların inkişafını da təmin edəcək. Dəhlizlə yükdaşıma cari ilin ötən dövrü ərzində 8.3 faiz artıb. Azərbaycan dəhlizin fəaliyyətinin artırılması üçün böyük infrastruktur layihələr həyata keçirib. Astaraçay üzərində avtomobil və dəmiryol körpüləri tikilib, İranın Astara şəhərində tikintisi Azərbaycan tərəfindən həyata keçirilən Cənub Yük Terminalı yekunlaşmaq üzrədir. Horadiz-Ağbənd dəmir və avtomobil yolunun tikintisinin isə gələn ilədək yekunlaşdırılması planlaşdırılır", - Ş.Mustafayev qeyd edib.
""Şimal-Cənub” Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi
Rusiya ilə münasibətlər
Liderlərinin ötən həftə Düşənbədə görüşünə qədər son dönəmlər Azərbaycan və Rusiya arasında müəyyən gərginlik müşahidə edilib.
Xüsusilə bu, ötən ilin sonunda Azərbaycana məxsus təyyarənin Qazaxıstan ərazisində qəzaya düşməsindən sonra özünü göstərməyə başlayıb. Azərbaycan rəsmiləri vurğulayırdı ki, təyyarə Rusiya ərazisində vurulub və 30-dan çox insan həlak olub. Rəsmi Bakının mövqeyinə görə, Rusiya tərəfi üzr istəməli, təqsirkarlar məsuliyyətə cəlb edilməli və zərərçəkən ailələrə kompensasiya ödənilməlidir. Kreml rəhbərliyi hadisə ilə bağlı üzrxahlıq etsə də, rəsmi Bakının başqa istəklərini gerçəkləşdirmirdi.
Nəhayət, oktyabrın 9-da ölkə rəhbərlərinin son görüşündə Rusiya prezidenti təyyarənin onların ərazisində vurulmasını etiraf edərək müqəssirlərin cəzalanacağı və kompensasiya ödəniləcəyi ilə bağlı vəd verdi.
Üstəlik, bu il iyunun 27-də Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanlarının Azərbaycan əsilli insanlara qarşı keçirdiyi əməliyyatdan (iki şəxs həlak olmuşdu) və diaspora üzvlərinin həbsindən sonra Bakıda tutulan Rusiya vətəndaşlarından "Sputnik-Azərbaycan"ın rəhbəri İqor Kartavıx Əliyev Putin görüşündən sonra ev dustaqlığına buraxılıb. (bir qrup Rusiya vətəndaşı müxtəlif ittihamlarla həbs edilmişdi)
Azərbaycan və İran...
Azərbaycanın İranla da 2024-cü ilə qədər münasibətlərində müəyyən gərginlik olub. Xüsusilə, hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Hətta 2023-cü il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşı həlak oldu, ikisi xəsarət aldı. Amma son vaxtlar iki ölkənin münasibətlərində müəyyən yaxınlaşma müşahidə edilir. Hətta onlar birgə hərbi təlimlər də keçiriblər.
Bütün bunlarla belə, son illər Azərbaycanın hər iki ölkə ilə iqtisadi əlaqələrinin gücləndiyi vurğulanıb.